Sau khi thiết lập sự hiện diện tại thị trường ô tô châu Âu, VinFast hiện đang thực hiện bước đi cụ thể đầu tiên vào lĩnh vực vận tải công cộng. Tại Busworld Europe 2025 ở Brussels, nhà sản xuất Việt Nam đã ra mắt các mẫu xe buýt điện EB 8 và EB 12, đánh dấu sự khởi đầu chính thức hoạt động của hãng trong phân khúc xe buýt điện tại châu Âu.
Dựa trên kinh nghiệm vận hành từ hơn 300 xe buýt điện đã hoạt động trên khắp Việt Nam, công ty đang định vị mình như một tân binh trên thị trường xe buýt đô thị cạnh tranh của châu Âu.
Động thái này diễn ra sau một loạt diễn biến chiến lược, bao gồm việc bổ nhiệm Patrick Oosterveld — trước đây làm việc tại Ebusco và BYD — làm Giám đốc Kinh doanh eBus khu vực châu Âu. Trong cuộc phỏng vấn này, Oosterveld phác thảo lộ trình xe buýt châu Âu của VinFast, từ các thị trường ưu tiên ban đầu và các cột mốc kỹ thuật đến năng lực sản xuất, chiến lược giá và tham vọng dài hạn cho mảng kinh doanh xe buýt điện.
Mục lục
Một số thông tin nền tảng
Những xe buýt điện đầu tiên mang thương hiệu VinBus đã được ra mắt tại Việt Nam (Vinhomes Ocean Park, Gia Lâm) vào tháng 4/2021. Cuối năm 2022, Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) đã cấp khoản tài trợ 135 triệu USD cho VinFast để phát triển xe buýt điện và trạm sạc. Đầu năm nay, vào tháng 3/2025, VinFast hợp tác với DHL Supply Chain để thiết lập trung tâm phụ tùng tập trung tại Holtum (Born), Hà Lan.
“Chúng tôi có xe 12 mét sàn thấp với ba cửa, có sẵn để bán ngay, và chúng tôi sẽ đưa ra thị trường một mẫu sàn thấp kiểu ‘Low Entry’ hai cửa vào năm tới. Sau đó, chúng tôi sẽ điều chỉnh theo từng thị trường: với Bắc Âu chúng tôi cần xe 15 mét, với Đức cần mẫu xe khớp nối. Tôi tin rằng trong hai năm nữa, danh mục sản phẩm của chúng tôi sẽ hoàn chỉnh.”
Patrick Oosterveld, Giám đốc Kinh doanh eBus châu Âu, VinFast
Chiến lược xe buýt châu Âu
Ông có thể cho biết tổng quan về hoạt động kinh doanh của VinFast và mảng xe buýt điện?
Patrick Oosterveld: VinFast thuộc tập đoàn VinGroup, hoạt động trong nhiều lĩnh vực — nhà ở, tòa nhà, bệnh viện, xe đạp điện, xe máy điện, ô tô và dĩ nhiên là xe buýt điện. Đến cuối năm nay, VinFast sẽ có khoảng 1.000 xe buýt điện vận hành tại Việt Nam. Bước tiếp theo là mở rộng ra quốc tế, bao gồm các cuộc thảo luận với Mỹ, Ấn Độ, Indonesia và châu Âu.
Ông lần đầu mang xe tham dự Busworld với hai mẫu xe…
Vâng, chúng tôi đã mang mẫu EB12 dài 12 mét và mẫu EB8 dài 8 mét. EB12 đã được đồng nhất hóa (homologation) và sẵn sàng bán tại châu Âu, bao gồm các chứng nhận R107, UNCE, ADAS, R155 và R156, trong khi EB8 sẽ được bán từ mùa hè năm sau, sau khi hoàn tất chứng nhận.
“Chúng tôi ưu tiên làm việc với các nhà khai thác đã có sẵn cơ sở bảo dưỡng hơn là tự xây dựng mạng lưới dịch vụ mới. Vài năm trước, các nhà khai thác còn lo ngại xe điện, nhưng giờ đây chúng tôi thấy nhiều công ty vận tải quan tâm đến việc tự bảo dưỡng, muốn sử dụng xưởng của họ để giữ kiến thức kỹ thuật trong nội bộ công ty.”
Patrick Oosterveld
Xe buýt điện VinFast tại châu Âu: từ Benelux đi xuống phía Nam
Những thị trường châu Âu nào được nhắm đến đầu tiên?
Ban đầu là Hà Lan và Bỉ, do kinh nghiệm cá nhân của tôi tại những thị trường này. Tiếp theo là Đức. Tuy nhiên, để tham gia các gói thầu cần có hồ sơ tham chiếu, nên chúng tôi đặt mục tiêu giành được những đơn hàng đầu tiên trước. Sau đó, chúng tôi dự định mở rộng sang Pháp, Ý, Tây Ban Nha, Bắc Âu và Trung & Đông Âu thông qua đối tác Molivi, bao phủ Ba Lan, các nước Baltic, Cộng hòa Séc và Slovakia.
VinFast sẽ hoạt động thông qua đại lý địa phương hay nhân viên công ty?
Tôi rất tin tưởng vào đội ngũ địa phương. Tôi là giám đốc kinh doanh và có kế hoạch tuyển dụng giám đốc bán hàng địa phương tại từng thị trường. Hiện nay, VinFast có ba địa điểm tại châu Âu: Amsterdam, Paris và Frankfurt.
Hiện có bao nhiêu người chuyên trách mảng xe buýt tại châu Âu?
Chúng tôi có hai người chuyên trách hoàn toàn cho mảng xe buýt. Các hỗ trợ bổ sung đến từ đội ngũ châu Âu rộng hơn, bao gồm marketing, PR và truyền thông, chủ yếu xử lý mảng ô tô nhưng cũng hỗ trợ mảng xe buýt. Chúng tôi chưa có bộ phận xe thương mại chuyên biệt. Tuy nhiên, ví dụ về cung ứng phụ tùng, mảng ô tô của VinFast có một trung tâm tại miền nam Hà Lan và sử dụng mạng lưới DHL để cung ứng phụ tùng, và chúng tôi cũng sử dụng hệ thống này.
Thời gian giao hàng nếu hôm nay có đơn đặt hàng là bao lâu?
Thời gian giao hàng thông thường là 10 tháng.
Ông có thể nêu bật những điểm mạnh kỹ thuật của EB12 không?
EB12 là xe buýt sàn thấp dài 12 mét tiêu chuẩn, được chế tạo trên khung gầm xử lý KTL chống ăn mòn. Chúng tôi bảo hành khung gầm 8 năm. Xe sử dụng cầu chủ động ZF AVE E130, từ năm sau sẽ lắp loại AxTrax mới. Phía trước sử dụng cầu độc lập ZF, ghế Steyr, sàn Gerfloor, hệ thống cửa Ventura, bơm nhiệt. Pin do CATL hoặc Gotion cung cấp, đặt trên nóc xe, và tài xế có cabin kín.
Có rất nhiều đối thủ cạnh tranh trong thị trường xe buýt đô thị châu Âu.
Đúng vậy, nhưng các nhà sản xuất phương Tây không thể giao hàng kịp thời. Các nhà sản xuất châu Á là cần thiết để giúp các nhà khai thác tuân thủ các quy định giảm phát thải CO₂ của châu Âu.
VinFast: giá cả là thế mạnh của chúng tôi
Năng lực sản xuất tại Việt Nam và khả năng cung ứng hiện nay ra sao?
Nhà máy Hải Phòng có thể sản xuất 2.000 xe mỗi năm. Hiện nay nhà máy đang hoạt động khoảng 60–70% công suất, để lại khả năng tiếp nhận đơn hàng châu Âu ngay lập tức. Nhà máy nằm ven biển, chỉ cách phà 400 mét.
VinFast sẽ hỗ trợ các nhà khai thác trong việc bảo dưỡng và xưởng dịch vụ như thế nào?
Chúng tôi dựa vào các linh kiện phương Tây có thể được bảo dưỡng tại bất kỳ xưởng đủ tiêu chuẩn nào. Chúng tôi cũng cung cấp đào tạo cho các xưởng địa phương để bảo dưỡng xe buýt và giữ kiến thức kỹ thuật. Tuy nhiên, nhìn chung chúng tôi ưu tiên làm việc với các nhà khai thác đã có sẵn cơ sở bảo dưỡng thay vì tự xây dựng mạng lưới dịch vụ.
Chiến lược và các bước tiếp theo tại châu Âu? Có mục tiêu doanh số không?
Tôi tin rằng điều quan trọng là chúng tôi đã có mẫu 12 mét sàn thấp 3 cửa sẵn sàng bán ngay, và năm tới sẽ đưa ra thị trường mẫu Low Entry 2 cửa. Sau đó chúng tôi sẽ điều chỉnh theo từng thị trường: Bắc Âu cần xe 15 mét, Đức cần xe khớp nối. Tôi tin rằng trong hai năm tới danh mục sản phẩm của chúng tôi sẽ hoàn chỉnh.
Tóm tắt về bảo hành và giá bán?
EB12 đi kèm bảo hành 5 năm không giới hạn km, bảo hành pin lên tới 8 năm. Và giá bán dưới €400.000. Trong bối cảnh các khoản trợ cấp đang giảm, chúng tôi coi đây là một cơ hội rõ ràng cho mình.
